[Nettime-nl] Tsjaad en falen IMF

["Eveline Lubbers" <evel@xs4all.nl>]

Artikel uit Belgisch dagblad de Morgen,  31/01/2001
met goed voorbeeld van het complete falen
van goede bedoelingen van het IMF en de Wereldbank.

(ik heb zelf over Tsjaad geschreven toen Shell nog aan
het project meedeed: 'Tsjaad - een tweede Nigeria?' op
http://www.xs4all.nl/~evel)

--------------------------------------
Door Hans van Scharen.
Wereldbank in verlegenheid na wapenaankoop Tsjaad

Recente wapenaankopen door Tsjaad doen twijfel rijzen over het kredietbeleid van de
Wereldbank, het IMF en de Europese Investeringsbank.

Brussel
Hans van Scharen
De Wereldbank en het IMF hebben besloten het schuldsaneringsprogramma voor Tsjaad,
een van de armste landen ter wereld, te bevriezen. Het besluit van de twee Bretton
Woods-instellingen volgde op de bevestiging van de autoriteiten in het Afrikaanse
land dat met inkomsten van een groot olieproject voor miljoenen dollars wapens zijn
gekocht. Terwijl de Wereldbank de vele critici van het olieproject had verzekerd dat
"het geld goed zou terechtkomen".
Het plan om drie olievelden in het zuiden van het straatarme Tsjaad te exploiteren,
werd door niet-gouvernementele organisaties al op voorhand bijzonder kritisch
onthaald. De ontginning en aanleg van een honderden kilometers lange pijplijn
richting Atlantische Oceaan door Kameroen zou het milieu schaden en sociaal meer
kwaad dan goed aanrichten. Onderzoek wees uit dat de milieu-impactstudies onvoldoende
waren. Ngo's eisten én kregen van de Wereldbank uiteindelijk garanties dat in ieder
geval de miljoenenopbrengsten ten goede zouden komen aan de bevolking. Het gaat per
slot van rekening om een gebied met etnisch-politieke spanningen.
De lening van de Wereldbank voor het grootschalige olieproject is met 90 miljoen
dollar veeleer bescheiden, maar in moreel opzicht erg belangrijk voor het consortium
van de oliemaatschappijen Chevron, Petronas en ExxonMobil. De laatste stelde deelname
van de Wereldbank zelfs als voorwaarde om zelf te investeren in het olieproject van
3,7 miljard dollar.
Verschillende landen ijverden bij de Wereldbank voor het instellen van een
International Advisory Group (IAG) als voorwaarde voor betrokkenheid van de
Wereldbank bij het olieproject. Die IAG moet toezien op naleving van gemaakte
afspraken. Zo ging Tsjaad akkoord met een bepaalde verdeelsleutel voor het besteden
van de olie-inkomsten en werd een door de Wereldbank gecontroleerde rekening geopend.
Het kopen van wapens was bepaald geen voorziene begrotingspost. Toch is dat precies
wat de overheid van Tsjaad met de eerste miljoenen deed.
Volgens de Wereldbank zijn de wapens gekocht met geld van een bonus van 25 miljoen
dollar, die de bedrijven Chevron en Petronas betaalden nadat zij zich later bij het
consortium aansloten. Tsjaad verbrak daarmee de belofte dat het land alleen met
toestemming van de Wereldbank geld uitgeeft dat via het olieproject binnenkomt.
De Wereldbank heeft op diverse niveaus haar ongenoegen uitgesproken. De Bank heeft
gevraagd om de verdere besteding van de oliegelden (de resterende 40 procent) stop te
zetten. Ook wordt transparantie gevraagd van alle overheidsuitgaven. De overheid van
Tsjaad heeft daarmee ingestemd. Het schuldverlichtingsprogramma is tijdelijk
bevroren, totdat Tsjaad aan alle voorwaarden heeft voldaan.
In juli 2000 keurde ook de Europese Investerings Bank (EIB), onder voorzitterschap
van Philippe Maystadt, een lening van zo'n 160 miljoen euro voor het olieproject
goed. Volgens een woordvoerder van de EIB moet het principebesluit nog ondertekend en
daarmee bekrachtigd worden. Enkele weken geleden schreven enkele ngo's een brandbrief
naar Philippe Maystadt met het dringende verzoek de lening niet toe te kennen. De
argumentatie van de ngo's als CEE Bankwatch en Friends of the Earth International
tegen het olieproject is de ecologische en sociale schade, het aanwakkeren van
politieke instabiliteit en het misbruik van de inkomsten. "De wapenaankoop laat zien
dat de Wereldbank en dus ook de EIB niet in staat zijn dergelijke misbruiken te
voorkomen", aldus Magda Stoczkiewicz van Bankwatch. "Maystadt beloofde bij zijn
aantreden meer transparantie en openheid bij de EIB. Nog weinig van gemerkt." De EIB
stelt echter dat zowel de Europese Commissie als de lidstaten voor het project waren.

De financiële instellingen beschouwen dit olieproject als een testcase. Ze willen
laten zien dat een adagium van het moderne ontwikkelingsdenken werkt: grote
energie-investeringen en infrastructurele werken kunnen een ontwikkelingsland wel
degelijk vooruit helpen. Als de afspraken worden nageleefd én in samenwerking met
ngo's. Dit jaar begint de International Advisory Group (IAG) voor de Wereldbank met
het controlerende werk. Ook ngo's kijken met argusogen toe. Gezien het winkelgedrag
van Tsjaad geen overbodige luxe.
(c) De Morgen 2001.
DE MORGEN 31/01/2001 P15




------- End of forwarded message -------


______________________________________________________
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
* toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
* open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
* Meer info, archief & anderstalige edities:
* http://www.nettime.org/.
* Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).