[Nettime-nl] Italie en de zwevende staking... (vert)

[Patrice Riemens <patrice@xs4all.nl>]

De spoorwegstakingen van begin vorig jaar gaven Nederland al een 
voorproefje van het verschijnsel, en er is vast meer op komst. In Italie 
theoretiseert men er al over...
Een geagiteerd 2004 wensen u patrice & de Diiiinoooos!

= = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = 
= = = = = = =

Italie en de zwevende staking.
(Marco Bascetta)

Het is zover. De onverwachte, plotselinge, zo maar staking, de 'wilde 
staking', is terug. Waarschuwingen worden niet gegeven, (overleg)regels 
niet gerespecteerd, akkoorden en termijnen niet in acht genomen. De 
onder-secretariseen, de prefecten en de vakbondsafgevaardigen weten niet 
waar het vandaan komt, wie daarover besluit, wie het goedkeurt, en wie het 
legitimeert. Maar een ding is duidelijk: er wordt niet vooraf 
onderhandeld. De media staan vervolgens bol van de verontwaardigde 
burgers, boze treinreizigers, en vliegtuig passagiers die uren moeten 
wachten. Maar in werkelijkheid weet iedereen wat er aan de hand is, en dat 
er vroeg of laat toch gepraat zal moeten worden.

Eerst had je de stewardessen die zich en maase ziek melden, toen kwamen de 
Milanese buschauffeurs die precies volgens het boekje gingen rijden, en 
tenslotte liepen de werknemers van de luchthaven van Rome uit, blokkeerden 
de startbanen, en legden het luchtverkeer lam. Zo legden ze 'nu en hier' 
hun wil op aan de 'garantie commissie' (het orgaan dat de stakingen in de 
openbare diensten moet reguleren) die geweigerd had de 24 uur 
proteststaking tegen de reorganisatie van Alitalia toe te staan. Komt dat 
uit opgekropte woede? Zijn de mensen de voortdurende en steeds heftigere 
en steeds brutalere aanvallen op de werkgelegenheid en de salarissen zat?  
Vast en zeker, maar er is meer aan de hand. Iets dat onvermijdelijk was 
geworden, te weten dat de flexibilisering van de arbeid ook flexibilsering 
van het (arbeids)konflikt betekent. Is het eene onzeker geworden? Dan 
wordt het andere automatisch onberenkenbaar.

Als de werknemers gedwongen worden om te leven met onzekerheid van 
betrekking en salariering, en afhankelijk worden gemaakt van onverwachte 
en willekeurig opgelegde omstandigheden, waarom zouden ondernemingen en 
hun 'klanten' - zo worden tegenwoordiger de afnemers en gebruikers van 
alle openbare diensten en nutsbedrijven immers aangeduid - de dans moeten 
ontspringen? De rigiede discipline van de fordistische onderneming had 
haar tegenhanger in het even rigiede verzet van de arbeidersbeweging. Nu, 
als gevolg van outsourcingspraktijken, het werken met alleen tijdelijke 
kontrakten, met uitzendkrachten, en alle varianten van de 'nieuwe 
arbeidsverhoudingen' die uit de koker van de laat negentiger jaren zijn 
ontstaan, heeft men kunnen denken dat de oude rechten, de wettelijke 
bescherming en de pressiemiddellen van de traditionele arbeidersklasse 
voor altijd voorbij waren. En daar verschijnt een oude bekende ten tonele: 
de 'wilde staking'.

Zij zet de winsten onder druk, en nu kan je haar niet meer bestrijden met 
een beroep op zoiets als "het algemeen belang" of  "de CAO akkoorden", 
omdat het bedrijfsleven tegenwoordig al die afspraken naar de prullebak 
heeft verwezen. Wekgevers hebben ons tot vervelens toe de oren geslagen 
met begrippen zoals de noodzaak om te dereguleren en geen enkele bindende 
afspraak vooraf op te leggen. Dus waarom zou een arbeidskonflikt, waar het 
gaat om het behoud van de levensomstandigheden, zich wel aan dat soort 
verplichtingen moeten houden? Waarom zouden we ook niet een 'deregulering' 
van het arbeidskonflikt kunnen beleven, waarbij het konflikt zelf een 
'onderneming' wordt, en de zelfde 'vrijheden van onderneming' opeist? Er 
zullen dan meteen stemmen opkomen die gaan roepen dat dit corporatisme is, 
vasthouden aan privileges, die heb je ook altijd gehad. Maar het gevecht 
om de arbeidsomstandigheden waarin (bijvoorbeeld) de werknemers van de 
Romeinse luchthaven nu verwikkeld zijn maakt deel uit van een veel bredere 
en algemene situatie waarin miljoenen mensen zich bevinden. 

Verschillende sectoren in de 'beweging' hebben op praktische wijze de kern 
van het probleem blootgelegd: "het stakingswapen moet veralgemeniseerd 
worden", hetgeen een analyse impliceert van de "veralgemenisering van het 
winstbejag". De economische winst namelijk, wordt tegenwoordig niet langer 
uitsluitend 'geproduceerd' op plekken waar voltijds en formele 
arbeidsverhoudingen  de norm zijn, maar wordt behaald in een dans van 
stromen en variaties, in periodes van arbeid zowel als van niet-arbeid, en 
in een nieuwe opzet van het begrip arbeidsbetrekking dat in toenemende 
mate tijdelijk en steeds minder regel een meer uitzondering aan het worden 
is. 

Als van vanuit deze nieuwe situatie uitgaan, dan is het duidelijk dat wij 
tot nieuwe definities van het arbeidskonflikt moeten komen, teneinde een 
nieuwe kader van arbeidsrechten af te dwingen. Tijdelijke, 'nomade' en 
gefragmenteerde arbeid moet zijn eigen vorm van macht scheppen. Tot nu toe 
ontbrak het er aan voorbeelden, aan zichtbare, effectieve praktijken. Het 
lam leggen van Fiumicino (de luchthaven van Rome) is een duidelijk signaal 
en wijst de weg. De 'flexibele' arbeid, de afwisseling van werk met 
werkeloosheid kan net zo goed als het klassieke vaste 
werkgelegenheidsmodel dat thans op de helling ligt zijn eigen concrete 
strijdmethoden hebben en hoeft zich niet tot een machteloze toeschouwer en 
speelbal van het marktmechanisme te laten manipuleren, zoals men ons wil 
laten geloven. 

Dit valt vandaag de dag niet meer te ontkennen, en aan onderhandelingen 
hierover valt dan ook niet meer te ontkomen.


Marco Bascetta
vertaald door Patrice Riemens


Artikel is vermoedelijk verschenen in Il Manifesto, is van het italiaans 
in het frans vertaald door rossella@samizdat.net , verschenen op de 
Multitudes-infos lijst (29 december 2003) zonder bronvermelding, en 
vervolgens door mij vertaald ('tt';-).
______________________________________________________
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
* toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
* open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
* Meer info, archief & anderstalige edities:
* http://www.nettime.org/.
* Contact: Menno Grootveld (grootveld@nrc.nl).