[Nettime-nl] Bij de terdood veroordeling van Saddam Hussein

[Tjebbe van Tijen via Chello <t.tijen@chello.nl>]

Associaties bij de ter dood veroordeling van Saddam Hussein

Het jaar is amper verleden of daar is
de aankondiging van het doodsvonnis van Saddam
dat het lichtend pad van vooruitgang
in 2007 zal markeren.

Een voortijdige dood is sinds eeuwen
het mogelijk lot van heersers
troon en schavot staan vlak naast elkaar
op dezelfde verhoging
in vroeger tijd werden koningen verkozen
alsook gedood door dezelfde maatschappelijke machten;
het erfelijk koningsschap is van later tijd.

Uiteindelijk zijn het de onderdanen
die een heerser produceren
meerdere eeuwen geleden kwam Ãtienne de la BoÃtie
al tot dit inzicht in zijn geschrift "Le Contr'Un" beter bekend als
"Discours de la servitude volontaire" (vertoog over de vrijwillige 
slavernij)
waarin hij zich afvraagt:

"hoe het mogelijk is, dat zooveel menschen,
zoveel dorpen, zooveel steden.
zooveel volken
soms ÄÄn enkelen tyran dulden,
die geen macht heeft dan die zij hem geven;
die slechts in zÃÃver hen kan schaden,
als ze het zelf willen verdragen;
die hun niet ÃÃn kwaad zou kunnen doen,
als zij het niet liever verduren willen
dan hem weerstaan." (1)

Het vonnis van het Iraq Tribunaal is in dit licht gezien
dan tevens een vonnis dat het Iraanse volk treft.

Een al te simpele en ook gevaarlijke gedachte,
maar het andere uiterste: de zuivering van heel een natie
door het executeren van enkele zondebokken
is even simpel en gevaarlijk...

Het vonnis van Saddam Hussein luidt 'dood door ophanging'
en dat bracht mij de tweede associatie, een jeugdherinnering:

De film en het boek "Opmars naar de galg - het proces van Neurenberg"
die in 1959 uitkwamen in Nederland;
ik pak het boek erbij en citeer de eerste zin van de inleiding:

"'Wij willen duidelijk stellen dat het niet in onze bedoeling ligt het 
Duitse volk te beschuldigen.
Had de brede massa van het Duitse volk het nationaalsocialistische 
partijprogram gewillig aanvaard,
dan zou de SA niet nodig zijn geweest en
zou men ook geen concentratiekampen en geen Gestapo nodig hebben 
gehad." (2)

Bovenstaande werd geschreven in het geboortejaar
van een Amerikaanse auteur Daniel Johan Goldhagen
die nu tien jaar geleden het tegenovergestelde beweerd in zijn omstreden
"Hitler's willing executioners : ordinary Germans and the Holocaust" (3)

'Collectieve schuld' is een beladen begrip
het kan vervolging van bevolkingsgroepen gedurende eeuwen tot gevolg 
hebben
het is de drager van haat en aanstichter voor gruweldaden ...
het geweld tussen religieuse fracties
Protestanten - Katholieken, Shiieten - Soenieten, ...
is er een voorbeeld van.

Heel de rechtzaak tegen Saddam Hussein en zijn naaste medewerkers
heel het moderne rechtsysteem
gaat over 'individuele verantwoordelijkheid' voor begane wandaden
die moeten bewezen worden
en het kostte in de zaak van Saddam Hussein
weinig moeite genoeg bewijzen te vinden.

Toch moet ook de massale deelname van de Iraakse bevolking
aan het regiem Saddam Hussein
niet vergeten worden
moet de internationale ondersteuning van zijn regiem
de bevoorrading van de door hem gevoerde oorlogen
door Westerse en voormalige Oostbloklanden
vanachter de couliesen vandaan getrokken
en voor het voetlicht geplaatst worden...

Vreemd genoeg zijn de onder Saddam Hussein gevoerde externe oorlogen
geen onderdeel van zijn proces geweest.

Er is een 'collectieve schuld' met betrekking tot Iraq
die vraagt om een collectief proces
van bewustmaking en bewustwording
niet enkel voor de Iraakse bevolking
maar internationaal, ook hier in Nederland:

waarom heeft een van de meest bloedige
oorlogen die na de tweede wereldoorlog gevochten werd
tussen Iraq en Iran - acht jaar lang bloedvergieten -
nauwelijks geleid tot protesten van vredesbewegingen?

Er is geen straf voor 'collectieve schuld'
zelfs geen rechtbank
er is enkel een even pijnlijk als bevrijdend
verwerkingsproces van het verleden.

(1) Ãtienne de La BoÃtie (1530-1563) "Verhandeling over de vrijwillige 
slavernij" (tegen den eene) uit het Fransch door Hillegonda de Ligt met 
een inleiding van B. de Ligt; Servire Den Haag 1933 Er is ook een 
nieuwe vertaling en editie onder de titel "De vrijwillige slavernij" 
bezorgt door Ewald  Vanvugt; Onze Tijd>In de Knipscheer; Haarlem 1980.
(2) J.J. Heydecker (1916-)/J. Leeb (1932-)  "Opmars  naar de galg: het 
proces van Neurenberg"; Scheltemea & Holkema; Amsterdam 1959.
(3) Daniel Jonah Goldhagen (1959-) "Hitler's wiling executioners: 
ordinary Germans and the Holocaust"; Little, Brown and Company; London 
1996.

Tjebbe van Tijen, 28 december 2006

Imaginary Museum Projects
dramatizing historical information
http://imaginarymuseum.org

______________________________________________________
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
* toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
* open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
* Meer info, archief & anderstalige edities:
* http://www.nettime.org/.
* Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).