[Nettime-nl] (in)visible sounds: tentoonstelling en seminar

[Marieke Istha <istha@montevideo.nl>]

(in)visible sounds

2 juni t/m 14 juli 2007
Opening 1 juni om 17.00 uur
Erich Berger, David Haines & Joyce Hinterding, Usman Haque & Rob Davis, 
Informationlab (Ursula Lavrencic & Auke Touwslager), Olga Kisseleva, 
Brandon LaBelle & James Watts, Semiconductor, Theodore Watson

Tentoonstelling in samenwerking met het 5 days off festival www.5daysoff.nl

De alomtegenwoordigheid van computers en mobiele communicatie middelen 
heeft er toe geleid dat digitale technologie steeds meer onderdeel is 
gaan uitmaken van onze omgeving. Onzichtbare, draadloze netwerken hebben 
onze manier van communiceren, werken, leren en spelen veranderd. Zij 
spelen zelfs een belangrijke rol in het tot stand komen van onze 
identiteit en onze relatie met anderen. In de ontwikkeling is de 
aandacht voor het apparaat steeds meer verschoven van de techniek naar 
de waarde die het heeft voor de vorming van onze ervaring. De 
kunstenaars in de tentoonstelling onderzoeken de onzichtbare wereld van 
geluidsgolven en –frequenties en elektromagnetische velden. In alle 
gevallen stellen zij de aanwezige, maar voor onze perceptie onzichtbare, 
straling ter discussie. Er wordt gebruik gemaakt van de aanwezige, maar 
onzichtbare, technologie en door te spelen met elektromagnetische golven 
en verschillende frequenties verrassen de werken door de hoeveelheid aan 
informatie en mogelijkheden.

In zijn werk Tempest (2004) maakt Erich Berger (SWE) gebruik van de 
basisprincipes van de “Van Eck Phreaking”, een techniek waarbij de 
content van een computerscherm op afstand gereconstrueerd kan worden 
door het elektromagnetische veld van een computerscherm op te vangen. In 
Tempest worden puur generatieve grafische vormen getransformeerd in een 
dichte en intense compositie van geluid, ruis en licht. De grafische 
vormen die op het scherm verschijnen brengen radiogolven voort, die 
vervolgens worden opgevangen door meerdere transistorradio's. Deze staan 
op verschillende AM frequenties en vormen tenslotte scherpe en levendige 
geluiden die samengaan met de beelden. David Haines en Joyce Hinterding 
(AUS) gebruiken de live datastroom van televisies om lawines in werking 
te zetten. Haines en Hinterding leggen in hun werk Purple Rain (2004) 
een overweldigende relatie tussen de mystieke krachten van de natuur en 
de aanwezigheid van duizenden watt die door de frequenties van de 
elektromagnetische sfeer aangejaagd worden. In de installatie Evolving 
Sonic Environment (2005-2007) onderzoeken Usman Haque en Rob Davis (UK) 
in hoeverre de aanwezigheid van mensen in een ruimte de gecreëerde 
geluidscompositie beïnvloedt, zonder de tussenkomst van sensoren. 
Meerdere geluidsunits hangen aan het plafond waarbij elk een geluid 
afgeeft met een andere frequentie. Wederzijdse communicatie tussen de 
units balanceert de geluiden en onderhoudt het gevoelige sonische 
ecosysteem, wat slechts verstoord wordt door bezoekers. Via het internet 
is live te zien welke gevolgen de interventies hebben op het ‘brein’ van 
de ruimte.
In de installatie AudioSpace (2005-2007) van Theodore Watson (US) spelen 
de bezoekers ook een belangrijke rol. In de ‘3D augmented aural space’ 
kunnen bezoekers boodschappen in de ruimte voor anderen achterlaten in 
de vorm van geluid. Door middel van een speciale koptelefoon met 
microfoon worden teksten ingesproken en tevens eerder achtergelaten 
geluiden getraceerd. De ruimte vult zich met onzichtbare boodschappen 
van eerdere bezoekers. Brandon LaBelle en James Watts (US) laten aan de 
andere kant de mystieke geluiden van het gebouw horen. In de site 
specifieke installatie Radio Flirt (2007) lopen de bezoekers met kleine 
draagbare radio’s door de ruimte op zoek naar de karakteristieke 
geluiden en geheimen van het gebouw.
Olga Kisseleva (RU) toont ons de energiestromen en magnetische 
vervuiling die ons omringt. Met Landstreams (2006) creëert zij een nieuw 
type abstracte landschapskunst. De schilderijen zijn gebaseerd op 
verschillende datastromen die geanalyseerd zijn door de computer. Ook in 
de film Earth Moves (2006) van Semiconductor (UK) staat het in beeld 
brengen van onzichtbare krachten centraal. Earth Moves laat een 
onstabiele wereld zien die steeds in beweging is. Door de onzichtbare 
kracht van akoestische golven veranderen de contouren en vormen van 
alles om ons heen. Dit proces is voor het blote oog niet waarneembaar. 
Door digitale foto’s van verschillende plekken te combineren met 
geluiden van diezelfde plek ontstaan nieuwe akoestische landschappen. 
Informationlab (Ursula Lavrencic, SLO en Auke Touwslager, NL) onthult 
tenslotte op speelse wijze het onzichtbare aura van de mobiele telefoon. 
Cell Phone Disco (2006) is een installatie gemaakt uit LED-lampjes die 
reageren op het elektromagnetische veld van de mobiele telefoon. Als 
bezoekers al bellend door de installatie lopen, zet het telefoonsignaal 
de LED's in werking, waarna een spoor van flikkerende LED's hen volgt 
door de ruimte. Het onzichtbare lichaam van de mobiele telefoon wordt 
zichtbaar.

Naast de werken in de expositie is een selectie van videowerken uit de 
collectie van het Instituut op monitor te zien. Hiermee wordt een 
belangrijke historische traditie getoond.

Seminar
(in)visible technology
zaterdag 2 juni, 14.00 – 16.30 uur
In een kort seminar worden de gevolgen van de onzichtbare technologie 
verder onder de loep genomen. De effecten van deze technologieën zijn 
steeds moeilijker te (h)erkennen, want zodra technologie onzichtbaar 
wordt verdwijnt het ook uit het bewustzijn. Een omgeving wordt niet 
langer als geconstrueerd ervaren en mensen raken steeds meer verwijderd 
van de technologie en de invloed ervan op het dagelijks leven, handelen 
en denken. Om deze cirkel te doorbreken zijn voorbeelden nodig die een 
nieuw licht werpen op bestaande netwerken en structuren. Een aantal 
sprekers schijnt licht in de duisternis. Het gesprek zal plaatsvinden 
aan de hand van voorbeelden waarbij andere manieren van toegang tot 
onzichtbare netwerken getoond worden.
Met: Usman Haque & Rob Davis, David Haines & Joyce Hinterding en Olga 
Kisseleva.
Commentator: Rob van Kranenburg.
Live stream: www.montevideo.nl
Toegang 5,- (studenten 3,-).
Reserveren: info@montevideo.nl

5 days off vindt plaats van 4 tot en met 8 juli in Paradiso, Melkweg, 
het Nederlands Instituut voor Mediakunst en de Heineken Music Hall. 
Check voor updates: www.5daysoff.nl

Openingstijden tentoonstelling: di. t/m za.: 13.00 – 18.00 uur, open 1e 
zo. v/d maand. Toegang 2,50 (1,50 met korting). Tijdens 5 days off met 
elk soort 5 days off kaartje toegang gratis.

Met dank aan:
Fonds voor Podiumprogrammering en Marketing, Mondriaan Stichting, Prins 
Bernhard Cultuurfonds, VSBfonds, Australian Council, Maison Descartes, 
BeamSystems en Steim

Nederlands Instituut voor Mediakunst
Montevideo/Time Based Arts
Keizersgracht 264
1016 EV Amsterdam
T 020 6237101
F 020 6244423
www.montevideo.nl

______________________________________________________
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
* toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
* open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
* Meer info, archief & anderstalige edities:
* http://www.nettime.org/.
* Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).