| Tjebbe van Tijen via Chello on Sun, 3 May 2009 20:13:03 +0200 (CEST) |
[Date Prev] [Date Next] [Thread Prev] [Thread Next] [Date Index] [Thread Index]
| Re: [Nettime-nl] ORANJEDOL of het einde van de ORANJELOL |
van ORANJELOL tot ORANJEDOLHet eerste deel van dit betoog schreef ik in het Engels op 1 mei 2009, het vervolg op 2 en 3 mei, onder meer als een reactie op een email van Geert Lovink.
Oranjelol (Orange Jinks!) is getting drunk publicly in support of the royal House of Orange, a yearly event in the Netherlands on April the 30th. This quick & dirty collage is made on 'the day after' the first of May, having seen the workmen cleaning the mass of debris left by the partying crowd in the center of Amsterdam, where I happen to live. The picture elements are from left to right: a drawing published in 1894 in the October issue of an early socialist paper "De Roode Duivel" (the red devil) by Louis Hermans (1861 - 1943) and reads: "Famous Temporaries: Lady Ka Flower Pot from Utrecht preparing herself for an Orange Jink (on the table a bottle of a cheap liqueur called 'Orange Bitter'); next a mix of two Flickr photo-reportage pictures from the yearly Queens party on the Magere Brug (meagre bridge) over the Amstel river in Amsterdam with a drunken crowd and a blasting disco (2007; the parties look the same each year so why bother to find one for 2009?). Commentary in 1894 by Hermans on the Orange craze and the success of the Dutch new royals (the Kingdom has been established by Von Metternich's Wiener Congress in 1814): "..an astonishing success, which can be understood easily because most members of the thinking part' of the nation have as much brains in their head as the ass of the devil."The systematic policy of constant centering public attention on herself and her family by the Dutch Queen - who firmly believes "her task" is a godgiven one - showed yesterday (April 30 2009) its mirror side in the unwanted attention of a suicidal man who performed his yet unclear attack on an Orangist crowd and possibly the royal family - doing their waving from an open bus during a royal entry into the city of Apeldoorn. On the same day drunken crowds swarmed the street and canals of Amsterdam. In spite of the speed of news of modern media the public display of pleasure went on for several hours after the alleged attentat; the happy crowd wanted their party first of all. For the non Dutch - this alcoholistic euphoria is only a new tradition which has developed during the reign of Queen Beatrix starting in the mid eighties when supporters of the national football team manifested their support more and more through their public drinking habbits and dressing up in all sorts of orange paraphernalia. Critical distance as existed during the sixties and seventies toward a system of a hereditary kingdom, slowly evaporated. This was caused by the creation of a national football fever during international competitions: clad in orange and fed by endless amounts of beer. Commercial interests from beer companies and bar-owners combined with the acclaim of local authorities for this new Dutch nationalism which for them seemed to be a way out of the antagonizing effects of the multi- cultural society of the Netherlands. The partying under the orange banner seems to reunite what has been broken up.A new national consciousness without any real political content, purely based on having a jolly good time together. When one observes the loud orange crowds pouring into the inner city streets of the main towns, one may smell other sentiments: this is suburbia taking over the city, you better join in and be happy with them and you better do not show any disapproval of the bad behaviour of throwing debris, public pissing, and shouting. I have not yet seen statistics on which percentage of the crowd is just merry and mellow and whether the aggressive ones are a mere minority. My impression is that the same group of persons may cycle during the day through all this behavioural stages depending on their intake of drugs, food and level of endurance during their pleasure drifting between the ultra loud music stages spread all over town. Just over half a million orange party-goers left thousands of kilos of tins, broken bottles and plastic cups all over town. Bar owners and free tstreet traders have made their big buck and leave their debris to the municipal workmen. Like real royals the orangist crowd have partied and left their shit behind for the servants to clean up. That is today the first of May, indeed a sad sight: orange Jinks!.
NIET LINKS, NIET RECHTS: ORANJE! Dat is eerder voorgekomen in de Lage Landen...de vechtprinsen van weleer die bij bedreiging van federale natie - de Republiek der Zeven Provinciën - moesten het centrale commando leveren (krijgsheren van Nassau zeg maar) en het ganze volk gedurende de bedreiging binden aan één enkele nationale gedachte die zijn uitdrukking vond in Het Huis van Oranje.
Curieus blijft daarbij hoe dan de tweede rol van de Oranjes, het voorbijstreven van religieuze tegenstellingen in het belang van de "vrijhandel" te begrijpen, daar het adelijk huis zelf slechts tot één van die kerkgenootschappen behoorde: Nederlands Hervormd. De leuze van de Watergeuzen "Liever Turks dan Paaps" die in de heraldiek en emblematiek van de Tachtigjarige Oorlog terug te vinden is, geeft al aan dat het adagium is: 'de vijanden van onze vijanden zijn onze vrienden'. De iconografie van die tijd toont ons onder meer een baardige 'geus' met een kokarde en een halve (Islam/Turkse) halve maan. Geuzen als scheldnaam die tot erenaam verheven werd: "ces gueux", die bedelaars, een minachtende term aan het Spaanse Hof voor de edelen van de Lage Landen die de hegemonie van het Spaanse Imperium betwistten. Het samenbindend element was dus vooral de gemeenschappelijke vijand, te weten het streng katholieke en intolerante Spaanse imperium van Philips II met haar inquisitie die met name de joodse gemeenschappen hard trof.
De Joodse gemeenschap en dan met name de terug tot jood bekeerde nieuw christenen die het Iberisch schiereiland moesten ontvluchten stonden met hun vergaarde rijkdommen (vaak als handelshuizen, zoals de Portugese familie 'De Pinto') als suikerooms aan de wieg van de nieuwgeboren Republiek. Zij waren ook de financiers van het Oranje Huis, zoals zij dat daarvoor waren van de elkaar bestrijdende Spaanse en Portugese koningen en troonpretendenten.
De Republiek-Met-Een-Prins was een monsterverbond tussen erfelijk gezag en zelfbenoemd regentendom. Er zijn momenten geweest dat de ene macht sterker was dan de andere, alsook in de Vaderlandse geschiedenis verdoezelde staatsgrepen zoals die waarbij Grootpensionaris Johan de Wit samen met zijn broer op vreselijke wijze in Den Haag werd afgeslacht door het oranje gepeupel. Dat was een conspiratie van Prins Willem III tegen de wettige regereing. Het gebeurde toen de republiek van drie kanten (Frankrijk, Engeland en Duitsland) aangevallen en gedeeltelijk bezet werd met name door Franse troepen, gestuurd door koning Lodwijk XIV. De Republiek aangevallen door twee koninkrijken werd bijkans zelf een koninkrijk met de Prins van Oranje als - zeg maar - minister-president (stadhouder). In de daaropvolgende eeuw is het in de slecht begrepen pruikentijd met haar patriotten dat een revolutionair élan zich gaat manifesteren en de Lage Landen met de stichting van de kortbeschoren Bataafse Republiek een voorloper van de Franse Revolutie weet te bewerkstelligen.
Het is dan na de zoveelste val van Napoleon dat op bijna Europees niveau 'de restauratie ingrijpt' (Wener Congres 1814 met Von Metternich) en Nederland, dat onder Napoleon al tot een koninkrijk voor zijn broer was omgevormd, opnieuw uitroept tot Koninkrijk. Dat is de legale basis waarop de Oranjes sindsdien regeren. Een van buitenaf opgelegde regeringsvorm, waarbij om de sfeer te duiden per decreet gestipuleerd werd dat de Oranjes (die de macht van de stad Amsterdam vaak haden moeten voelen en daar niet hun residentie wensten te hebben) verplicht werden minstens twee weken per jaar in het Paleis op de Dam (het vroegre stadhuis) te resideren.
In welke mate is het eerder beschreven monsterverbond tussen Oranjedom (wat een dubbelzinnig woord!) en Regentendom terug te vinden in de huidige Nederlandse politieke configuratie? Kan het parlement gezien worden als de nieuwe vorm van regentenheerschappij? Geen enkel hoorbaar kritisch geluid van enig parlementslid (zelfs niet van de vroegere Maoïsten/SP) is meer te horen. De Partij van de Arbeid last haar 1 Mei viering af in verband met een nog onbegrepen aanslag die oranje fans en hof-entourage treft en waarvan het nog niet zeker is of leden van het koninklijk huis daadwerkelijk het beoogde doelwit van de gestoorde man en zijn auto waren. Afgelasting van een 1 mei-viering ten tijde van een globale crisis waarbij een falend kapitalistisch systeem met name de arbeidende klasse en maatschappelijk minderbedeelden treft.
Kan het zijn dat de Oranjes zich over de eeuwen gemetamorfiseerd hebben van krijgsherens tot nationaal pret-symbool en dat dit laatste voldoende werkzaam is in de 21ste eeuw om de tegenstellingen van de multi-culturele samenleving, van de geseculariseerden tegenover de fundamentalistische gelovigen te overstijgen? Ik betwijfel het ten zeerste. De handelsgeest van de 'vrijmarkten' op koninginnendag is nog wel iets dat aanslaat bij de meeste nieuwe Nederlanders, daar zie je al sinds jaren een bijna algemene deelname van autochtoon tot allochtoon, maar of het ceremonieel van publieke dronkenschap en ander "liederlijk" gedrag nu positief opgenomen wordt door praktiserende moslims en andere meer ingetogen levende geloofsgemeenschappen is zeer de vraag.
Het zou ook zo kunnen zijn dat de Oranjelol juist een wig drijft tussen verschillende bevolkingsgroepen. Dat de schlager-medly van "Hup-Holland-Hup" & "Oranjeboven" waarmee het publieke domein een dag lang overgoten wordt een diepere - vaak onbewuste - betekenislaag heeft: Pas op! Wij Nederlanders zijn uiteindelijk HIER de baas! Houd je gedeisd! Hoe moet je de beteknis van een schuchtere hindoestaanse dame die zich met een klein oranje sjaaltje getooid heeft, een chinese vrouw met een oranje t-shirt, lezen? Het kan meer een veiligheidsmaatregel zijn voor verblijf in de publieke ruimte op 30 april, dan een huldeblijk aan het Nederlandse koningshuis.
In de nieuwsvoorziening over de nog onbewezen aanslag op leden van het Nederlands Koningshuis in Apeldoorn, wordt direct al opgemerkt dat met dit incident de "aanraakbaarheid" van de Oranjes voorgoed verleden tijd is geworden. Hoe kan het zijn dat één enkele dolgedraaide man (baan verloren, onvoldoende geld om zijn huur te betalen) een gedurende een kwart eeuw zorgvuldig, stap voor stap opgebouwd jaarlijkse traditie waarbij vorst en volk hun verbondenheid vrolijk manifesteren, om zeep kan helpen? Kan het zijn dat dit niet enkel de schuld van een enkele dolle man is, maar dat de 'vrolijke verbondeheid' op zich dal enkele jaren bezig was dol te draaien?
De dolle man gaf vol gas en reed bewust en allereerst op de oranje- hulidgers en oranje-bewakers in. Of hij ook van plan was om de koninklijke bus en daarmee leden van het koningshuis te treffen weten wij (nog) niet. De ORANJELOL ten tijde van de door de dader direct gevoelde Financiële Crisis maakte deze man desperaat en DOL, daarover kan geen twijfel bestaan. Als de aanbidders van het 'gouden kalf', zo werden de feestende omstanders door hem geslachtofferd.
Daar waar al degenen die vrijwel dagelijks naar het Nederlandse televisie nieuws kijken, dag-in-dag-uit ingemaseerd hebben gekregen dat er CRISIS heerst, dat het slecht gaat en wellicht nog slechter wordt, dat we meer ingetogen moeten zijn in onze consumptie, dat we de broekriem moeten aanhalen, dat we die vakanties in het buitenland beter kunnen schrappen, ... daar heeft het Nederlandse Vorstenhuis het ontfantsoen gehad om de jaarlijkse feestelijkheden in het crisjaar 2009 zonder enige aanpassing of bijstelling door te zetten. Zo hebben blinde Oranjeverenigingen en Gemeentebesturen er - nog een extra schepje bovenop gedaan -zoals de wansmakelijk Amsterdamse campagne 'Greatest Party In The World' en de foto-montage-posters met staatslieden in T-shirts met de leuze 'KISS ME I AM DRUNK'.
De koningin die zo goed met Kerstmis in haar toespraken zalvende woorden over 'solidariteit' en 'medeleven met onze naasten' over haar lippen weet te krijgen heeft zichzelf - samen met haar entourage en gesteund door het nieuwe regentendom - opgesmukt, opgedrongen en verheven tot aanbeden Oranje Kalf. Het 'gouden kalf' gegoten uit omgesmolten sierraden - in het verhaal van Mozes tijdens zijn beklimming van de Berg Sinaï - kan gezien worden als de speculatieve welvaart die wij geleerd hebben te aanbidden.
Hier maak ik nogmaals een abrupte associatieve sprong terug in de tijd om een andere kritische plaat uit het blad 'De Roode Duivel' van Hermans aan te halen waar prinses Wilhelmina (onder voogdijschap van haar moeder Emma) als 'gouden kalf 'afgebeeld staat die een lintjesregen over een ronddansende feestende menigte uitpoept. Op de sokkel staat geschrven "Vier duizend gulden per dag", een omrekening van het vorstelijk salaris van die tijd ter vergelijking voor de werkman die anders het totale bedrag niet zou kunnen bevatten. Ik citeer hier een stuk uit het wat lange bijschrift van 1895: "Nieuw vermakelijk gezelschap spel voor Groote kinderen, halfwijze ijdeltuiten, ezels op twee pooten en verdere mispunten, ten dienste van: De inwoners van het Kikkerland. Gebruiksaanwijzing - Men plaatst 't beeldje in de een of andere stad en zorgt er voor het zooveel mogelijk te bewierooken. Men galmt oranjeliederen uit, verwenscht de socialen in de bitterflesch, de harington en wat dies meer zij. Men buigt als een knipmes voor 't beeldje en het spel neemt een aanvang. Een heele bezending Ridderkruisjes, enz., enz. enz. komt te voorschijn en valt op de borsten van het hooge schorriemorrie."
We zijn nu meer dan een eeuw later, maar lijken niet meer dan een eeuw wijzer geworden.
tj. 3/5/2009[PS beste Geert ...wellicht goed om deze overdenkingen ook op nettime te posten, heel misschien komt er nog eens een debatje voorbij de bakkers & slagersreclames van een huis aan huisblad)]
========= On 2 May 2009, at 08:17, Geert Lovink wrote: Beste Tjebbe,een juiste analyse. Bedankt voor het schrijven. Ik zit alleen nog met iets. Ik vermoed dat er iets achter zit dat te maken heeft met de populariteit van Wilders en Verdonk (Post-Fortuyn). Ik denk dat op de langere termijn het oude establishment, dat niets moet hebben van deze populisten, het incident gaat gebruiken in de verkiezingen die komende zijn. De consensus dient te worden hersteld. Het volk schaart zich achter de koning(in) in tijden van krisis. Einde polarisatie (nu niet van links maar van populistisch rechts). Ik begrijp dat dit speculaties zijn. Veel zal afhangen hoeveel we te weten gaan komen over de achtergrond en mogelijke motieven van de dader.
Groeten, Geert ______________________________________________________ * Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet * toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een * open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek. * Meer info, archief & anderstalige edities: * http://www.nettime.org/. * Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).