[Nettime-nl] Roel van Duijn & BVD begreep er niets van: Provo en Kabouter waren openbare samenzweringen

[Tjebbe van Tijen via Chello <t.tijen@chello.nl>]

De geillustreerde versie staat op:

http://limpingmessenger.wordpress.com/2009/07/29/bvd-begreep-er-niets- 
van-provo-en-kabouter-waren-openbare-samenzweringen/

BVD begreep er niets van: Provo en Kabouter waren openbare  
samenzweringen
July 29, 2009 by Tjebbe van Tijen | Edit
“Minutieus in de gaten gehouden vanaf zijn negentiende. De inmiddels  
66-jarige Roel van Duijn – ex-Provo, ex-Kabouter, ex-politicus en  
tegenwoordig liefdesverdrietconsulent– kwam er vorige week achter.  
Hij kreeg, op eigen verzoek, een pakket van de inlichtingendienst  
AIVD (voorheen Binnenlandse Veiligheidsdienst). Het bevatte zijn BVD- 
dossier van 1962 tot 1982. Maar niet het complete dossier, slechts  
een deel.” Is in de dagblad Trouw van 29 juli 2009 te lezen onder de  
krantenkop: “DE BVD LUISTERDE ECHT MEE.”

Van Duijn zegt geschokt te zijn, iets wat mij verbaast iedere  
politieke activist – al was het maar uit misplaatste ijdelheid – weet  
of waant zich onder oor en oog van Big Brother. Zo weet ik mij nog te  
herinneren dat in het begin van de zeventiger jaren de telefoon in  
het pand Keizersstraat 2A waar de Aktiegroep Nieuwmarkt en de  
voortzetting van de Provodrukkerij zetelden, ondanks niet betalen van  
de PTT rekening,  niet afgesloten werd omdat de overheid die nuttige  
bron van informatie toch niet graag wilde missen…

Inlichtingendiensten waren en zijn altijd aanwezige spelers op het  
veld van de geschiedenis. Iedereen die macht neemt of toebedeeld  
krijgt wil de andere spelers op het veld en hun plannen kennen.  
Onderzoek en observatie zijn daartoe geeigende middelen. Passief door  
documentatie van publieke bronnen en administratieve gegevens (die  
enkel formeel privé blijken te zijn). Actief door aanwezig te zijn  
bij gebeurtenissen, waarbij al gauw de taakgrenzen tussen observant,  
infiltrant, participant en provocateur vervagen. Wat van Duijn  
aanmerkt als ‘abberatie’, is de reguliere staatspraktijk en die  
begreep en begrijpt niets van de ‘openbare samenzweringen’ van  
sociale bewegingen als Provo en Kabouter.


[illustratie]

Links een huiskamerbijeenkomst van Provo met Rens ..., Rob Stolk,  
(?), Janhuib Blans en Luud Schimmelpennink. Rechts de provokelder aan  
de OZ Achterburgwal 119 (huis van Peter Schat en Marina Schapers) met  
herkenbaar in beeld Tom Bouwman en Koosje Koster. (de rechtse foto is  
van Cor Jaring die tot hoffotograaf van de Provobeweging uitgroeide).
Anders dan de praktijk van politieke partijen, van binnenkamer- 
overleg tot een min of meer geheim stelsel van partijcellen, was de  
provobeweging een niet geformaliseerde groep met wisselende  
deelnemers rond een kern van activisten met een wild-clubhuis als   
verzamelpunt (provokeldertjes en later de provoboot). Ook al werd er  
– zoals bij al het menselijk contact – soms iets ‘en-petit comité’ of  
in huiskamer of bed besproken, binnen de kortst mogelijke keren was  
het toch bekend omdat iemand zijn mond voorbijpraatte en ook niemand  
zich echt gebonden voelde aan geheimhouding in naam van deze of gene  
‘partij’.  ’Openbare samenzweringen’ dat was het kenmerkende van deze  
bewegingen, daar lag hun kracht. Weinigen namen de moeite om interne  
tegenstellingen – die zijn er altijd – binnenskamers te houden en een  
blije wanorde en rommeligheid maakte dat niet alles wat onderling  
werd afgesproken ook volgens plan uitgevoerd werd. Dat laatste tot  
wanhoop van de rijksinfiltrant die bij weer een foute melding zijn  
bedrijfswaarde aangetast zag.

‘Openbare samenzwering’ moet natuurlijk niet geheel letterlijk  
genomen worden, zo werd de identiteit van de schrijver van wat toen  
‘De Subversieve Brief’ genoemd werd niet onthuld. In deze brief  
gepubliceerd in het tijdschrift Provo – voor wie de archieven  kent  
het is eigenlijk een briefkaart – wordt de vernielzuchtige  
stedebouwpraktijk in de Amsterdmase binnenstad aan de kaak gesteld en  
onder meer opgeroepen de IJtunnel (toen in aanbouw) op te blazen. Ook  
waren er contacten met de Spaanse anti-France groep ‘Primo Magio’,  
een groepering die heden ten dage als potentieel terroristisch  
aangemerkt zou worden en bezochten enkele Amsterdamse provo’s de  
burelen van de Italiaanse uitgever Feltrinelli, die een paar jaar  
later op mysterieuse wijze omkwam (of liever dood gevonden werd) bij  
een electriciteitsmast even buiten Milaan die hij naar verluid zou  
hebben willen opblazen met springstof. Ik vraag mij af of deze  
gegevens ook in de BVD dossiers met betrekking tot deelnemers aan de  
provobeweging te vinden zijn.

Het eerste nummer van het tijdschrift Provo (als ik het me goed  
herinner kan ook het tweede zijn) had bij een artikel over bevrijdend  
geweld een ingeplakt kinderpistool-klappertje en daarmee werd de  
geweldadige geaardheid van de beweging effectief gesymboliseerd. Er  
is nog wel een klein hoekje uit het standbeeld van Generaal Van Heutz  
(de koloniale slager van Atjeh) afgeblazen met een huisgemaakt  
projectiel, een jongensachtige vuurwerkgrap, niet enkel om de knal,  
maar met een politieke lading.  En dan waren er de rookbommen bij het  
koniklijk huwelijk van Beatrix en Claus en ja, dat hadden net zo goed  
echte bommen kunnen zijn en nee het was er de tijd niet naar… Toch  
eens nakijken of deze foto (rook)bommakers in Hollandse stijl voor of  
na het huwelijk gemaakt en gepubliceerd zijn. De onderstaande beelden  
waren al snel publiek toegankelijk en bewijzen hoe weinig  
samenzweerderig het protest uit die jaren was en hoe futiel al de  
moeite van inlichtingendiensten als de BVD.


[illustratie]

Peter Bronkhorst en Rob Stolk bij het maken van rookbommen ter  
opluistering van huwelijk van Betarix en Claus gefotografeerd door  
Cor Jaring. Midden de rookbommen en de koniklijke koets in de  
Raadhuisstraat (fotograaf onbekend volgens mijn archiefbron). Rechts  
het echtpaar dat de wereldbekende foto van koets met rookbom mogelijk  
maakte, de rookbomgooiers gefotografeerd door Koen Wessing (nog eens  
hun naam opzoeken).

Tjebbe van Tijen
29/7/2009 reagerend op een reeks van krantenberichten oiver Roel van  
Duijn en zijn BVD dossier


______________________________________________________
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
* toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
* open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
* Meer info, archief & anderstalige edities:
* http://www.nettime.org/.
* Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).