Re: [Nettime-nl] Max Bruinsma: Ministerie van Marketing / Vernieuwend cultuurbeleid afgeschaft

["Patrice Riemens" <patrice@xs4all.nl>]

Hoi allemaal,

't Ziet er vrees ik allemaal wat vervelender uit, nmbm. Ik ben nl bang dat
de politiek van 'kulturslager' Halbe Z. een stuk doordachter (binnen zijn
eigen parameters) en opzettelijk is dan menig denken - en dat maakt
'redelijke' tegenargumenten zo nutteloos, en wmb, vermoeiend.

Op de engelstalige nettime lijst hebben Eric Kluitenberg en Florian Cramer
al uitstekende analyses en mogelijke vernieuwende alternatieven aangeboden
(helaas zijn de webarchieven op het ogenblik stuk...). Het komt erop neer
dat 'we' echt naar een anderse financieringsmodel moeten zoeken, welke is
onduidelijk, maar dat het een hybride zal zijn, niet.

Ik volg Willem niet in zijn veroordeling van deze regeringspolitiek als
ondemocratisch. Wel een democratie waarin 'ons soort mensen' sterk in de
minderheid is. In een inleiding op mijn repost van Sven Luetticken's Slash
and Burn op de Sarai list heb ik het volgende geschreven:

Thought the Dutch art & culture landscape is a very convoluted one, with a
high (too high, iyam) degree of institutionalisation, the policy followed
by the current government borders on the berzek, undoubtedly influenced by
the 'hot breath in the neck' of the populist 'People's Party for Freedom',
a kind of Berlusconian clone supporting, but not participating in the
governing (minority) coalition. And though it also derives most of its
ideological rhetorics (and practices) from the UK Torry-LibDem alliance,
with which it shares a lot, both in terms of political context (minus the
populism) and demographics (the revolt of the rightist young professionals
against the leftist ageing baby-boomers), it still is interesting to check
out - was it only for its propagation potential to other places and climes
...

OK, wat kort door de bocht - maar ik blijf bij de 'demographics' (en niet
de 'democratics' ;-)

Verder wat betreft de ideologie van deze politiek wat kultuur en de
kunsten betreft, een hilarisch artikel in Liberation over de
recklame-kampanje (@ 3,3 miljoen Teuri) voor Hadopi, de ueber-maffe Franse
IP wetgeving:

http://www.liberation.fr/medias/01012342985-hadopi-en-naze-campagne

waar de vinger op de zere plek wordt gelegd: het idee van creativiteit
kunst & kultuur is het format dat door de entertainment industrie wordt
'aangeboden' - en geen andere.

Cheerio, patrizio & Diiiinooos!
(regenen weg onder de Simplon)



> Beste Vincent,
> Hoezeer je proefschrift ook aandacht en
> een kritische lezing verdient toch lijkt het erop alsof je voorbij gaat
> aan het andere punt dat Max in de tekst omschrijft :
> het feit dat die retoriek in het geval van Zijlstra bombastische leugens
> zijn, die niet alleen worden ingezet om onverkoopbaar beleid te
> 'communiceren', maar
> vooral laten zien dat hier werkelijk sprake is van 'holle retoriek',
> retoriek die nauwelijks kan verbloemen
> dat er geen enkele visie achter zit, behalve dan 'de visie' om de hele
> sector bij het grof vuil te zetten.
> Je historische analyse is wellicht waardevol, maar voor het moment
> moeten we misschien ons meer richten op een andere 'perfomativity',
> een letterlijke 'performativity' (met of zonder Lyotard) die zich
> actief keert tegen
> de verkwanseling van de democratie die door Zijlstra en de zijnen nu
> ons land plaagt.
>
> Natuurlijk is de schade aan de kunsten historisch te noemen,
> maar ook in de andere sectoren is de nood hoog (gezondheidszorg,
> onderwijs, media, enz.).
> Een verzet tegen deze 'holle retoriek' zou zich veel krachtiger moeten
> uitspreken tegen
> de anti-democratische tendensen die daaruit blijken.
> We worden voor het lapje gehouden! Iets wordt ons op de mouw gespeld!
> Is dat ongeveer de strekking van je these?
>
> mvg
> Willem van Weelden
>
>
> On Jun 18, 2011, at 11:25 AM, Vincent Pieterse wrote:
>
>> Het is deze neo-liberale retoriek die de twee Franse sociologen
>> Boltanski en
>> Chiapello (B&C) omschrijven als 'the third spirit of Capitalism'. Deze
>> retoriek bestaat voornamelijk uit de 'buzz' woorden creativiteit,
>> innovatie,
>> ondernemerschap en authenticiteit. Het is een taalgebruik die
>> afkomstig is
>> van de artistieke kritiek uit de jaren 50 en 60 van de vorige eeuw.
>> Volgens
>> B&C is het integreren van deze kritiek in het kapitalisme de reden
>> van een
>> derde en versterkte vorm van dit kapitalisme.
>>
>> In mijn (bijna afgeronde) proefschrift heb ik B&C's theorie
>> onderzocht en
>> beschreven voor de Nederlandse situatie. Ik beschrijf de artistieke
>> kritiek
>> van de Vijftigers en Cobra, met als centrale figuren Simon Vinkenoog
>> en
>> Constant. Hoewel ik mij in dit onderzoek richt op managementtaal
>> doet de
>> retoriek van de politiek er net zo hard aan mee. Echter, het
>> incorporeren
>> van de taal van de artistieke kritiek brengt allerlei paradoxen met
>> zich
>> mee. Waar Constant en Vinkenoog hun kritiek als 'tactisch' middel
>> gebruikten
>> tegen de toenmalige maatschappij, wordt de huidige retoriek gebruikt
>> als
>> 'strategisch' middel ten dienste van het mainstream denken. Deze
>> paradoxen
>> komen met name tot uiting in de idee van 'performativity' (Lyotard).
>> Performativity beschrijft het mechanisme van 'minimale inspanning/
>> maximale
>> opbrengst', waarbij creativiteit en innovatie slechts creatief en
>> innovatief
>> 'zijn' als het op korte termijn operationale (lees verkoopbare) kennis
>> oplevert. Voldoet kennis niet aan de regels van performativity dan
>> is het
>> geen kennis, maar is het slechts onzin en nutteloos.
>>
>> Het is hier waar we volgens mij nu steeds zichtbaarder mee in
>> aanraking
>> komen.
>>
>> Vincent Pieterse
>>
>>
>>
>> -----Oorspronkelijk bericht-----
>> Van: nettime-nl-bounces@nettime.org
>> [mailto:nettime-nl-bounces@nettime.org
>> ]
>> Namens Patrice Riemens
>> Verzonden: zaterdag 18 juni 2011 9:48
>> Aan: nettime-nl@nettime.org
>> Onderwerp: [Nettime-nl] Max Bruinsma: Ministerie van Marketing /
>> Vernieuwend
>> cultuurbeleid afgeschaft
>>
>>
>>
>> Bij toeval gevonden, omdat ik op zoek was naar het vermaledijde (en
>> nog op
>> te richten?) 'Fonds voor de Creatieve Industrie'. Google gaf maar een
>> link:
>>
>>
>> http://www.items.nl/2011/6/13/het-ministerie-van-de-markt/
>>
>>
>> Max Bruinsma
>> Vernieuwend cultuurbeleid afgeschaft
>>
>> De regering heeft zijn voornemen om zich terug te trekken uit de
>> kunsten
>> uitgevoerd. Alles wat streeft naar vernieuwing in andere zin dan als
>> uitkomst van een soort Idols-achtige publiekspoll, kan de steun van
>> het Rijk
>> vergeten.
>>
>> Zou het de Christelijke invloed op de coalitie zijn? Lucas 19: 26:
>> "Ik zeg
>> u: aan wie heeft, zal gegeven worden en wie niet heeft, hem zal worden
>> afgenomen zelfs wat hij heeft!" Of toch de liberale afstandelijkheid?
>> Thorbecke: "De regering is geen oordelaar over wetenschap en kunst."
>> Of
>> misschien het PVV-gevoel: linkse hobby?s moeten bij de enkels worden
>> afgezaagd?
>>
>> De drie hierboven opgeroepen denkbeelden komen naadloos samen in de
>> plannen
>> die afgelopen vrijdag door staatssecretaris Zijlstra zijn ontvouwd ?
>> je kunt
>> niet zeggen dat deze regering niet doet wat hij zegt. Maar de zalvende
>> retoriek van de motivatie achter het beleid ("Het kabinet staat voor
>> een
>> toekomstgericht cultuurbeleid. De maatregelen zijn daarom gericht op
>> een
>> sterke cultuursector, die ondernemend en innovatief is.") is een
>> bombastische leugen, althans waar het 'toekomst' en 'innovatie'
>> betreft. De
>> kabinetsplannen komen ontegenzeggelijk neer op een focus op het
>> verleden en
>> op bekende kwaliteit. Waar in de nota erkend wordt dat "het rijk een
>> rol
>> (heeft) als het gaat om het stimuleren van vernieuwing en talent,"
>> wordt
>> tegelijkertijd vrijwel de gehele infrastructuur die die stimulering
>> tot nu
>> toe vormgaf afgeschaft: een bijna halvering van het budget van het
>> Mondriaanfonds (de fusie van Mondriaan Stichting en Fonds BKVB),
>> afschaffing
>> van steun aan postacademiale kunstopleidingen, afschaffing van steun
>> aan
>> 'alle instellingen voor talent-ontwikkeling,' afschaffing van
>> ondersteuning
>> van 'productiehuizen,' drastische vermindering of afschaffing van
>> steun aan
>> bemiddelende instellingen zoals sectorinstituten en tijdschriften.
>>
>> De zorg voor vernieuwing wordt aldus aan de markt gedelegeerd, dat wil
>> zeggen aan de producenten, de makers. Zij moeten zelf investeren in
>> R&D,
>> maar tegelijk ook meer tijd en geld besteden aan vergroting van het
>> publieksbereik, educatie en sponsorwerving. Meer taken voor minder
>> geld
>> betekent dat vernieuwing een nog groter bedrijfsrisico wordt dan het
>> altijd
>> al was. Met de obsessieve reclame die dit kabinet maakt voor de
>> zegeningen
>> van marktwerking in de kunsten, leidt de nota tot één overwegende
>> conclusie:
>> cultuuruitingen die de mensen kennen en waarvoor ze willen betalen
>> mogen
>> rekenen op extra ondersteuning van het Rijk. Alles wat streeft naar
>> vernieuwing in andere zin dan als uitkomst van een soort Idols-achtige
>> publiekspoll, kan de steun van het Rijk vergeten.
>>
>> Voor het design lijkt er een lichtpuntje in deze afschaffing van op
>> vernieuwing gericht, marktcompenserend cultuurbeleid zoals we dat
>> sinds een
>> halve eeuw kennen. Voor het eerst worden architectuur en vormgeving
>> onder
>> één paraplu gebracht, met een eigen fonds, het Fonds voor de Creatieve
>> Industrie, waarbij ook de nieuwe media worden gevoegd. De
>> aankondiging van
>> dat nieuwe fonds levert één van de meest ronkende passages van
>> Zijlstra's
>> nota op: "Het kabinet heeft de creatieve industrie aangewezen als
>> een van de
>> topgebieden die een belangrijke economische en maatschappelijke
>> meerwaarde
>> voor Nederland hebben." Dat lijkt mooi, maar het valt op dat in deze
>> zin het
>> woord 'cultuur' niet voorkomt. Genoemde 'topgebieden' ressorteren
>> dan ook
>> onder het ministerie van Economische Zaken, Landbouw & Innovatie, het
>> superministerie van de Markt, zullen we maar zeggen. Op de site van de
>> Rijksoverheid wordt de topsector 'Creatieve industrie' als volgt
>> omschreven:
>> "De creatieve sectoren (zoals design, media en entertainment, mode,
>> gaming
>> en architectuur) zorgen ervoor dat steden aantrekkelijk worden voor
>> toeristen, bedrijven en bewoners. Ook in het buitenland is Nederland
>> beroemd. Bijvoorbeeld door Dutch Design, gebouwen van architecten en
>> musici." Punt.
>>
>> Het is een in perfecte Jip-en-Janneketaal verwoordde samenvatting
>> van de
>> geest die door het nieuwe cultuurbeleid waart: cultuur is een
>> onderafdeling
>> van de economie geworden, en net als elke andere bedrijvigheid
>> gericht op
>> productie voor de consumentenmarkt, marktaandeel en
>> winstmaximalisatie. Het
>> nieuwe fonds voor de Creatieve Industrie en het bijbehorende nieuwe
>> sectorinstituut, een fusie tussen NAI, Premsela en Virtueel
>> Platform, gaan
>> zich dus bezig houden met 'gebouwen van architecten en musici, die
>> aantrekkelijk gevonden worden door toeristen, bedrijven en
>> bewoners.' Ik
>> betwijfel of de zittende directies en besturen van de drie te fuseren
>> instituten met deze agenda kunnen leven. Zij zullen het 'Topteam'
>> dat onder
>> leiding van 'Trekker' Victor van der Chijs (jurist, managing partner
>> van
>> OMA, ex-ING, ex-Schiphol) namens het ministerie de creatieve
>> industrie moet
>> versterken, vertellen dat design, architectuur en nieuwe media niet
>> zozeer
>> behoefte hebben aan marketingassistentie, en dat het de sector
>> economisch
>> inderdaad voor de wind gaat. Waar behoefte aan is, is
>> marktonafhankelijk
>> onderzoek, cultuurkritische analyse, en cultureel-maatschappelijke
>> inbedding
>> van design en architectuur, niet alleen in Nederland, maar globaal.
>> Waar
>> behoefte aan is, is onderzoek naar what design can do voor de
>> vraagstukken
>> waar de markt niet meteen een verkoopbaar antwoord op heeft.
>> Vraagstukken
>> van overproductie en overconsumptie, van integratie en duurzaamheid,
>> van
>> bereikbaarheid en vrije communicatie, van culturele uitwisseling en
>> verdieping. Als de Toppers dat bedoelen met hun ambitie om "haalbare
>> acties
>> voor te stellen om de bijdrage van de creatieve industrie aan de
>> innovatiekracht van Nederland verder te versterken," hebben ze mijn
>> zegen.
>>
>> Maar ik ben niet de enige met twijfels. Ook vanuit de wetenschap
>> wordt de
>> massieve verplaatsing van overheidsgeld voor onafhankelijk onderzoek
>> naar de
>> markt met lede ogen bekeken. De anderhalf miljard die het Rijk
>> uittrekt voor
>> zijn 9 Topsectoren gaan exclusief naar die takken van bedrijvigheid
>> waarin
>> Nederland al een voorsprong heeft. Dat het economische succes van die
>> sectoren evenzeer te danken is aan een infrastructuur van
>> wetenschappelijk
>> onderzoek, experimenterend design en kritische kunsten als aan
>> zakelijk
>> ondernemerschap lijkt geheel vergeten. Sterker, het Rijk gaat er van
>> uit dat
>> de sectorinstituten en fondsen voor wetenschappelijk onderzoek (KNAW
>> en NWO)
>> zelf nog een slordige 350 miljoen richting bedrijfsgebonden
>> onderzoek gaan
>> ombuigen.
>>
>> Terwijl het Rijk zijn eigen infrastructuur voor onafhankelijke
>> wetenschappelijke en culturele research & development afbreekt, gaan
>> er dus
>> enorme geldstromen naar de subsidiëring van de R&D van succesvolle
>> bedrijven. De 'topambities' van het ministerie van EL&I gaan
>> intussen alleen
>> over marketing. Vernieuwing, inclusief culturele en
>> wetenschappelijke, wordt
>> uitsluitend gezien als vergroting van marktpotentieel. Ook het Rijk
>> streeft
>> naar winstmaximalisatie in strikt pecuniaire zin ? subsidies worden
>> toenemend gegeven op voorwaarde dat het geïnvesteerde geld
>> terugvloeit. Dat
>> culturele ontwikkeling over meer gaat dan marktvergroting voor bekende
>> successen is vergeten. De Rijksoverheid wast zijn handen en telt
>> zijn geld.
>>
>> Op maandag 27 juni debatteert de Commissie Onderwijs, Cultuur en
>> Media van
>> de Tweede Kamer over de nu gepresenteerde plannen en het advies van
>> de Raad
>> voor Cultuur, dat door Zijlstra grotendeels is genegeerd. Er zal
>> protest
>> klinken, er zal wat bijgesteld worden, maar het is zeer
>> onwaarschijnlijk dat
>> de oppositie de gelovigen van het marktevangelie zal kunnen bekeren.
>> Voor
>> Items betekent het dat we zo'n twintig procent van onze inkomsten
>> elders
>> moeten vinden. Voor andere tijdschriften in de kunstensector kan het
>> verlies
>> van Rijkssteun nog dramatischer uitvallen. Wij gaan dat overleven,
>> in de
>> overtuiging dat er een gezonde markt is voor het product dat we al
>> bijna
>> dertig jaar maken: een tijdschrift voor cultuurkritische en
>> onafhankelijke
>> designjournalistiek en essayistiek.
>>
>>
>>
>> De fondsen in cijfers (in miljoenen Euro's):
>>
>> 2011:
>>
>> Fonds BKVB: 25,2
>> Mondriaan Stichting: 19,7
>> Stimuleringsfonds voor de Architectuur: 9,1
>>
>> totaal: 54,0
>>
>> 2013:
>>
>> Mondriaanfonds: 25,6
>> Fonds Creatieve Industrie: 11,4
>>
>> totaal: 37,0
>>
>> korting totaal: 31%
>>
>>
>>
>> De sectorinstituten in cijfers (in miljoenen Euro's):
>>
>> 2011:
>>
>> NAI: 6,5
>> Premsela: 2,9
>> Virtueel Platform: 0,6
>>
>> totaal: 10,0
>>
>> 2013:
>>
>> Sectorinstituut Creatieve Industrie: 7,8
>>
>> korting totaal: 22%
>>
>> ______________________________________________________
>> * Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
>> * toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
>> * open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
>> * Meer info, archief & anderstalige edities:
>> * http://www.nettime.org/.
>> * Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).
>>
>>
>>
>> ______________________________________________________
>> * Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
>> * toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
>> * open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
>> * Meer info, archief & anderstalige edities:
>> * http://www.nettime.org/.
>> * Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).
>
> ______________________________________________________
> * Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
> * toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
> * open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
> * Meer info, archief & anderstalige edities:
> * http://www.nettime.org/.
> * Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).
>
>


______________________________________________________
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
* toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
* open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
* Meer info, archief & anderstalige edities:
* http://www.nettime.org/.
* Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).