Re: [Nettime-nl] Boekmandebat 13/2: De nieuwe werkelijkheid van de creatieve industrie

[Eric Kluitenberg <epk@xs4all.nl>]

Dank Patrice,

Net terug van mijn dagelijkse wandeling n het park - erg fraai nu met al die sneeuw!

Ik ben het goeddeels met je eens.

Kunst, als het goed functioneert, heeft volgens mij twee belangrijke unieke kwaliteiten: autonomie en subjectiviteit. En die kunnen inderdaad worden verstoord door de kunstmarkt (in de zin dat kunstenaars werk gaan maken dat het potentieel goed doet op de kunstmarkt en daarmee hun 'autonomie' a priori opgeven), of door de kunsten ondergeschikt te maken aan externe doelstellingen, wat overigens zowel voor markt-doelstellingen als voor politiek-ideologische doelstellingen geldt.

De autonomie van de kunsten betekent primair dat ze zich elk thema, elke methode, elke benadering, elke vorm eigen kunnen maken - een verworven recht dat stamt uit een lange traditie die sinds de late 19e eeuw is bevochten.

Subjectiviteit houdt uiteindelijk in dat het de keuze van de kunstenaar is om een positie te kiezen. Hoe ambivalent ook, omdat elke subjectieve keuze natuurlijk volledig is ingebed in een netwerk van invloeden (economisch, politiek, bindingsdrang of-angst, groepsgevoelens en ga zo maar door), maar desondanks een kwaliteit die ten koste van alles verdedigd dient te worden.

Het gaat echter in deze discussie er niet om een simpele tegenstelling te suggereren:
kunst = goed
creatieve industrie = slecht
(of anders om)

Het zijn gewoon twee verschillende trajecten, die best iets aan elkaar te melden hebben, maar die uiteindelijk iets wezenlijk anders beogen.

Sinds kort geef ik weer les bij een kunstopleiding (Art / Science in Den Haag) en behalve dat dit erg leuk is merk ik dat de huidige generatie jonge kunstenaars -en nog meer als je over de poldergrenzen heen kijkt- uitermate geïnteresseerd is in maatschappelijke en politieke vraagstukken. Dat was lange tijd niet zo. Het austerity tijdperk begint kennelijk langzaamaan een antwoord op te roepen (er is nieuwe energie die een uitweg zoekt). Dat was me al eerder opgevallen bij een gastcollege voor het Dutch Art Institute, maar is inmiddels herhaaldelijk herbevestigd.
(hevige politieke discussies die soms uren aanhouden)

Kortom, het is tijd om die verschillende posities weer te articuleren en af te rekenen met de 'anything goes' laissez-faire mentaliteit van het uitgedoofde millennium. (ook in het cultuurbeleid)

groet,
Eric


On 17 jan. 2013, at 08:47, Patrice Riemens <patrice@xs4all.nl> wrote:

> Woei, allemaal heel lange verhalen over zaken die toch (nmbm) vrij simpel
> liggen. Kunst en kultuur hebben altijd een moeilijke relatie met 'de
> wereld' en mn politiek en bestuur gehad. En het is het lot van pioniers en
> creatieven om hun werk overgenomen te zien worden door mensen die hen
> minachten. (cf 'yuppificatie van kunstenaarsplekken')
> 
> The powers that be zouden 'de kunsten' moeten faciliteren, maar zich
> verder niet al te veel mee aan bemoeien. En ze vooral niet tegen zitten.
> Is dat zo moeilijk?
> 
> Overigens 'herken ik (me) niet' in de stelling dat de beeldende kunst
> "helemaal in de greep is van kapitaal en kunstmarkt". Dat geldt wellicht
> voor het 'top segment' (Damien Hirts anyone?), net zoals dat het geval is
> bij de media, de literatuur, de mode, de papagaaienfokkers en noem maar
> op.
> 
> Het gros van de beeldende kunstenaars probeert zo goed en zo kwaad als het
> kan te 'verkopen' en weet zich verder meestal prima te 'zelf-organisren.
> Da's althans mijn (beperkte) ervaring, mn in 'de provincie' (gewesten die
> in de Randstad zo ongeveer dezelfde status hebben als in Calcutta 'the
> moffusils' - 'de districten' ;-)
> 
> "Kunst als fundamenteel onderzoek" ... MMmm, ik zal het es aan mijn
> kunstenaarsvrienden vragen...
> 
> Heb een mooie dag! (liefs buiten!)
> p+4D!
> (bevangen door een sterk "back to the future" aandrang...)
> 
> 
> 
> 
> 
>> Kunst komt in twee smaken:
>> 
>> als 'commodity' en als 'politiek',  het laatste herverdeelt het door het
>> eerste geaccumuleerde economische en culturele kapitaal (de-accumulatie)
>> 
>> Als de politiek, dit niet zelf doet - wat nu het geval is - zal de kunst
>> hetzelf moeten doen. Dus niet zoals de overheid de eerste opvatting
>> huldigen - het achterhaalde begrip marktwerking  propageren - maar als
>> kunstenaar begrijpen dat de tweede opvatting beter bij ons huidig
>> tijdsgewricht hoort.
>> 
>> Dat houdt ook in dat alle door de overheid geopperde voorstellen per
>> defintie verwerpelijk zijn want slechts tot doel hebben om de
>> commodificatie in stand te houden en niet effectief kunnen zijn om de
>> doelstelling van de tweede opvatting te halen want marktwerking impliceert
>> accumulatie van economisch en cultureel kapitaal
>> 
>> De moeilijkheid ligt er dan ook in om 'de kunstenaar' er van te overtuigen
>> dat het maken van materialia - transporteerbare en verkoopbare culturele
>> producten - een heilloze weg is, waar daarentegen het produceren van
>> immaterialia - ideeen, gedachten, geschriften, abstracties, concepten -
>> een efficienter manier is om de gewenste herverdeling van cultureel en
>> economisch kapitaal te bewerkstelligen.
>> 
>> Juist in het internettijdperk is het van belang om meer virtualiteit te
>> creeren en minder realiteit, want daar hebben we immers al meer dan genoeg
>> van.
>> 
>> Het accent v/d overheid met betrekking tot de zogenaamde Creatieve
>> Industrie  waarbij het kleine deeltje 'kunst'  ondergeschikt is gemaakt
>> aan de verkoopbaarheid van haar toepasbaarheid, past uitstekend bij een
>> burgelijke gezagsgetrouwe mentaliteit en bij aesthetische verwachtingen
>> die in het beste geval de 'acquired taste' vertegenwoordigen van de omhoog
>> gevallenen, precies zoals het in de 50er jaren door onze voormalige
>> bevrijders werd 'gemerchandized' en sindsdien op een onuitroeibare wijze
>> op alle vormingsinstellingen voortwoekert.
>> 
>> De kracht van de eenling is natuurlijk niet opgewassen tegen de overkill
>> van zoveel uitgekiende marktpsychologische strategieen en sterft dan ook
>> een natuurlijke dood.
>> 
>> Echter vanuit de graven van de eenzaam gestorvenen klinkt een
>> onheilspellend geluid: onrust en onvrede, oorlog en armoe liggen op de
>> loer.
>> 
>> Een geest waait door Europa, schreef Marx al en die geest is levender dan
>> ooit
>> 
>> Andreas Maria Jacobs
>> 
>> La Resocialista Internacional
>> 
>> http://burgerwaanzin.nl
>> 
>> 
>> 
>> Sent from my eXtended BodY
>> 
>> On 16 jan. 2013, at 22:11, Marleen Stikker <stikker@waag.org> wrote:
>> 
>>> Hoi Geert,
>>> 
>>> Ik ben het helemaal met je eens en probeer al jaren tevergeefs om NWO,
>>> OCW, EZ/ EL&I, Agentschap etc etc. te overtuigen dat exploratief,
>>> nieuwsgierigheid gedreven subjectief artistiek vormonderzoek nodig is om
>>> de creatieve industrie van nieuwe modellen, vragen, persectieven te
>>> voorzien. Er moet veel gespeeld, geknutseld, onderste boven gehouden en
>>> door elkaar geschut worden voordat het tot iets leidt dat betekenis
>>> heeft, toepasbaar is en misschien zelfs wel opschaalbaar wordt.
>>> Geen big brother zonder de experimenten van TV3000 met via de telefoon
>>> en TV bestuurbare camera op het rembrandplein jaren daarvoor. Om maar
>>> eens een mooie hoogwaardige opschaling te noemen.
>>> 
>>> Kunst als fundamenteel onderzoek.  Dat lijkt me eigenlijk de enige
>>> juiste zienswijze. Kunst is onderzoek naar wie we zijn en hoe we vorm
>>> kunnen geven aan ons leven. Dat onderzoek wil gebruikt, bestreden,
>>> toegepast en bovenal verspreid worden. Een interessante beweging: de
>>> meest subjectieve zoektocht die een maximale impact nastreeft.
>>> 
>>> Helaas ziet de kunstwereld dat zelf niet zo. De beeldende kunst is
>>> volledig in de greep van het kapitaal en de kunstmarkt. Podiumkunsten
>>> zijn aan de leiband van bezoekersaantallen. Kunstopleidingen proberen zo
>>> souverein mogelijk te blijven. Van vreemde smetten vrij. En we hebben
>>> geen maakcultuur in de gamma en geesteswetenschappen. Alleen reflectie
>>> OP kunst. Als de handen maar niet vuil worden! Dat is alsof je de
>>> natuurkundigen de deeltjesversneller afneemt. Of de kweekbakken van de
>>> lifesciences.
>>> 
>>> Het zouj mooi zijn als er een art, science & technology universiteit zou
>>> komen waar artistiek en kritisch onderzoek centraal staat. Een waar
>>> maken en denken samen gaan. En waar het ambacht net zo belangrijk is als
>>> de relflectie, Not in my LIFE time I'm afraid ....
>>> 
>>> 
>>> 
>>> 
>>> 
>>> 
>>> __________________________________
>>> marleenstikker
>>> www.waag.org
>>> www.picnicnetwork.org
>>> 
>>> 
>>> Op 16 jan. 2013 om 15:03 heeft "Patrice Riemens" <patrice@xs4all.nl> het
>>> volgende geschreven:
>>> 
>>>> +1
>>>> 
>>>> (korter kan ik het niet maken ;-)
>>>> 
>>>> 
>>>>> Het zou leuk zijn als kunstenaars, hackers, wetenschappers en
>>>>> creatieven ruimte krijgen om onder de CI noemer samen te werken. Hier
>>>>> in NL gebeurt dat niet omdat kunstenaars en ander ongeregeld bewust
>>>>> uitgesloten van de gelden die bedoeld
>> 
>> ______________________________________________________
>> * Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
>> * toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
>> * open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
>> * Meer info, archief & anderstalige edities:
>> * http://www.nettime.org/.
>> * Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).
>> 
> 
> 
> ______________________________________________________
> * Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
> * toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
> * open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
> * Meer info, archief & anderstalige edities:
> * http://www.nettime.org/.
> * Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).

______________________________________________________
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
* toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
* open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
* Meer info, archief & anderstalige edities:
* http://www.nettime.org/.
* Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).