nettime-nl: De Groene als eerste opinieblad op Internet

[Marie-Jose Klaver <klaver@dds.nl>]

Een artikel van mij dat vorige maand in NRC Handelsblad heeft gestaan.

===================================================

De Groene als eerste opinieblad op Internet

Met een digitale camera trekt de eind- en webredacteur van de Groene
Amsterdammer, Marianne van den Boomen, door de redactieruimtes van het
weekblad. De bezoeker van de vernieuwde website van de Groene ziet
zorgelijke gezichten op de abonnementen- administratie en leest dat op het
kantoor van scheidend hoofdredacteur Martin van Amerongen altijd
klassieke muziek klinkt vanwege het lawaaierige toilet dat aan zijn
kamer grenst. Ook met de buurman op de trap maakt de bezoeker kennis.
Fotograaf Bob Bronshof werkt niet alleen in het pand, hij woont er ook.

Uit enthousiasme over het nieuwe medium en om meer lezers te
bereiken, nam de Groene Amsterdammer drie jaar geleden zijn
intrek in de Digitale Stad, een van de eerste publieke
Internetvoorzieningen in Nederland. Daarmee was de Groene het eerste
Nederlandse opinieblad op het net. Toen Van den Boomen met de
eerste website begon, hadden haar collega's weinig besef van haar werk
als webredacteur. ,,Tegenwoordig heeft de rest van de redactie ook een
Internetaansluiting. Een paar redacteuren begint nu enthousiast te
worden en komt zelf met ideeen.''


Een week na verschijning plaatst de webredactie zeven artikelen uit het
tijdschrift op de site, vrijwel de gehele inhoud van de papieren
Groene. De artikelen zijn gratis op te vragen en met een paar
muisklikken te lezen. Met 3.500 bezoekers per maand lijkt de website
daarmee een serieuze bedreiging te vormen voor de traditionele Groene
Amsterdammer dat een abonnee-aantal van circa twaalfduizend heeft.
Schiet het weekblad zichzelf niet in de voet met zo'n uitgebreide en
mooie en bovenal gratis versie op Internet? Van den Boomen vindt die
angst ongegrond. ,,Het zou anders zijn als ik alles direct op het net
zette en als mensen gewend waren van het beeldscherm te lezen. Ik zie de
website van de Groene meer als een soort uitgebreide advertentie.'' Uit
de bezoekersstatistieken blijkt dat de pagina met
informatie over abonnementen en tarieven opvallend vaak wordt
opgevraagd. Er melden zich enkele nieuwe abonnees per maand aan via het
elektronische formulier op de webpagina's. Of dit extra abonnees zijn,
durft Van den Boomen niet te zeggen.

Het is de bedoeling dat de digitale versie van het blad uitgroeit tot
een interactief forum, waar lezers makkelijk hun stem kunnen laten horen
en in debat kunnen treden met de redacteuren. De meerwaarde van Internet
schuilt volgens Van den Boomen in de laagdrempelige
discussiemogelijkheden die het medium biedt. De bezoeker van de online
Groene heeft ook toegang tot het archief van het blad. Vanaf 1994 zijn
er oude nummers te raadplegen. Binnenkort krijgt de site zelfs een
zoekmachine waarmee met trefwoorden naar artikelen gezocht kan worden.
Ook voor deze service is de Groene niet van plan geldte gaan vragen.

Het initiatief van de Groene om een belangrijk deel van de inhoud via
Internet te verspreiden, heeft geen navolging gevonden onder andere
Nederlandse opinie- en weekbladen. Terwijl de grootste Nederlandse
dagbladen, NRC Handelsblad, de Volkskrant en de Telegraaf, elke dag een
selectie uit het nieuws op het net zetten en ook het ANP de
belangrijkste persberichten in digitale versie gratis openbaar maakt,
bestaat er bij de opiniebladen tot nu toe grote terughoudendheid om een
website op te zetten waarop een deel van de artikelen te lezen is.

Een tijdschrift dat nog niet op Internet te vinden is, is HP/De Tijd.
Wel is er een journalist en een vormgever aangetrokken om een
redactionele formule en website te ontwikkelen. Wanneer de webpagina's
verschijnen, is nog niet bekend. Hoe ze eruit gaan zien, is ook nog
onduidelijk. Vast staat wel dat er geen artikelen uit de papieren editie
online zullen verschijnen. Uit angst om betalende
abonnees te verliezen aan een gratis medium?  C. van Versendaal,
projectleider new business van Audax, de uitgever van HP/De Tijd,
geeft als verklaring dat hij niet gelooft in oude wijn in nieuwe
zakken.

Volgens HP-webredacteur Michiel van den Berg heeft de hoofdredactie van
HP/De Tijd verklaard dat ze alleen akkoord gaat met een online versie als de
reguliere redactie er geen tijd aan hoeft te besteden. Bij Elsevier
bestaan nog helemaal geen plannen om online te gaan. Bladmanager A.
van Herwaarden van Bonaventura, Elseviers uitgever, gelooft niet in de
toegevoegde waarde van een website. Gratis artikelen beschikbaar stellen op
Internet acht hij voor een commercieel bedrijf niet interessant.
Hoofdredacteur H. Schoo meent
dat 'in dit stadium' Internet als medium niet serieus te nemen is. Aan
een online discussieforum zouden de lezers van Elsevier geen behoefte
hebben. Daarvoor wordt Internet te zeer bevolkt door ludieke
minderheden. Het 'speeltuinkarakter' van Internet ('het is toch een
soort talk radio') weerhoudt Schoo er van een 'pioniersrol' te
spelen. Een webuitgave van Elsevier zou ook te veel geld kosten, zeggen
zowel de redactie als de uitgever.

VNU Business Publications Amsterdam geeft ruim 25 vakbladen op het
gebied van personal computers, informatietechnologie en management uit.
Een aantal van deze uitgaves biedt ook online informatie aan. Volgens E.
Busweiler, directeur bij VNU, hebben de webversies van de meeste VNU
tijdschriften vooral een ,,titelondersteunende waarde''. Een
uitzondering is de site van Intermediair met maar liefst 70.000
bezoekers per maand. Intermediair Online is een zelfstandig
produkt dat in de toekomst in staat moet zijn zichzelf te bedruipen
door advertenties en betaalde informatiediensten. Terwijl de
papieren versie nieuws en achtergrondverhalen bevat, is
Intermediair Online vooral gericht op feitelijke informatie over de
arbeidsmarkt, arbeidsrechtelijke kwesties,
salarissen en loopbaanontwikkeling. De informatie over solliciteren en
de gratis advertentierubriek worden het meest geraadpleegd en zijn snel
op te vragen. Vanuit dat perspectief vormt Intermediair Online
een belangrijke aanvulling op het papieren tijdschrift. Dat
Intermediair als gedrukt tijdschrift zou verdwijnen, zoals onlangs in de
pers werd gesuggereerd, is volgens hoofdredacteur Ben Rogmans
pertinent onjuist. ,,Internet vormt de komende twintig jaar geen
bedreiging voor de gedrukte media.''

Door MARIE-JOSE KLAVER

NRC Handelsblad, 22-2-1997


--
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet toegestaan zonder
* toestemming. <nettime-nl> is een gesloten en gemodereerde mailinglist
* over net-kritiek. Meer info: list@dds.nl met 'info nettime-nl' in de
* tekst v/d email. Archief: http://www.v2.nl/nettime-nl. Contact:
* nettime-nl-owner@dds.nl. Int. editie: http://www.desk.nl/~nettime.