nettime-nl: Grootkapitaal en underground en idealen

[Marja Oosterman <marja@nopapers.nl>]

Goedenacht Sakhra,

Dank voor je verdere toelichting waar ik alleen maar 'amen' op kan zeggen.

Hoezo echter dit jaartal?

>Sinds '89
>is het bedrijfsleven doodleuk doorgegaan met waar het goed in is, namelijk
>geld maken, koste wat het kost, zelfs als het een sociaal jasje (of een
>sociaal ogende internetprovider) moet kosten. In die zin lijkt me de term
>grootkapitaal niet minder relevant dan voorheen.

van ideaal tot management
-------------------------
Het grote probleem met sociale jasjes is dat ze soms te groot worden, of zo
je wilt, het sociale niet meer in het jasje past.
Dan krijg je 'gewoon' te maken met personeelsproblemen, onderlinge
conflicten enz. De mensen die met sociale idealen een bedrijfje opzetten,
hebben doorgaans niet zo'n zin in de consequenties van het groeien. Dan ben
je vroeg of laat niet meer met die idealen bezig, maar alleen nog met
management.
En dan komen dus de 'echte' managers en wordt het ooit uit idealisme
begonnen bedrijfje een 'echt' bedrijf en moet je als idealist weer van
voren af aan beginnen.

Er lijkt maar 1 alternatief: klein blijven.
Lekker haaks op het milieukillende vreemde economische ideaal van de
permanente groei.

Alleen.. wie dat wil krijgt geen investeringsgelden.

Soms zijn die investeringsgelden niet alleen nodig voor groei, maar (soms
allereerst) voor handhaving. Voor accessproviders die in de snel verlopende
technologierace moeten kunnen blijven meelopen, kan dat probleem zich dus
ook voordoen zonder groeicurves.
De vraag is nog voor mij of dat onvoldoende voorzien is en er dus te
makkelijk in de valkuil van de economische groeiprincipes die
kapitaalbezitters je voorhouden werd/wordt getrapt of dat er echt geen
ander alternatief was dan extern financieren. In het voorbeeld van Xs4all
ligt die vraag niet nu, maar al eerder, toen voor het eerst bij de ING een
fors bedrag geleend moest worden om in apparatuur te kunnen investeren. Was
er toen, met een meer/anders vooruitzien wellicht een alternatief geweest? 

We kunnen die vraag nog maar een paar keer stellen voor hij niet meer
gesteld hoeft te worden omdat de markt dan al verdeeld is, de beslissingen
al gezorgd hebben dat de kaarten geschud zijn.. Nu dat bij de access al het
geval is, wordt het helemaal hoog tijd om die vraag te plaatsen in het
kader van content.

ideaal en investment
--------------------
Plaatsen we het investeringsbehoefteprobleem op content, dan is allereerst
de vraag aan de orde hoe je een werkend concept krijgt. Zeg maar even voor
het gemak: een formule van een tijdschrift.
Idealen, redactieformules enz. zijn vrijwel alleen vol te houden indien de
groep redacteuren (nog net) zichzelf kan managen. 
In de praktijk betekent dat: niet te kleine groep want dan heb je bij het
eerste grote inhoudelijke conflict meteen het risico dat je te weinig
mensen overhoudt. Maar ook geen te grote groep want dan moet je ook
allerlei inhoud gaan maken die niet helemaal bij je ideaal past om allerlei
toenemende kosten (overhead!) het hoofd te kunnen bieden. En daar heb je
dan weer het begin van het eind van de onafhankelijkheid.

Weet je daar tussendoor te laveren, dan kom je niet veel verder dan
'maintenance'. Tenzij je net die ene toevalstreffer hebt die met weinig
middelen veel gebruikers trekt. (en dan ontstaan er weer vaak ruzies over
verdeling van de winsten)
Maar: dat kon nog in de 'oude' media.
Maar kan steeds moeilijker in de nieuwe.
Een 'tijdschrift' in de nieuwe media betekent, wil het nog aanslaan bij het
publiek: direct EN beeld EN geluid EN goede tekst EN film enz.
Dat betekent thans ook nog: (dure) specialisten nodig om dat ook allemaal
goed te laten werken, klinken, eruit zien enz.

Helaas blijkt idealisme vaak niet verder te reiken dan de portemonnee. Een
periode 'weinig' verdienen, dat wil 'men' nog wel.. Al is het maar als
opstapje om bekender te worden zodat vroeg of laat iemand je meer kan betalen.
Wil je niet steeds goede mensen zien vertrekken, moet je dus eigenlijk al
investeringsgeld hebben voor salarissen (hoorde ook bij dat Xs4all
bericht.. er werden nog steeds te lage salarissen betaald!)

Soms heb je van die tijdschriften die zich in alle bescheidenheid
tijdenlang weten te handhaven. Tot de gangmakers er om wat voor reden
uitstappen. Kleine tijdschriften overlijden doorgaans ongeveer parallel met
het vertrek van hun oprichters.

NoPapers lost het probleem al 10 jaar op met steeds nieuwe
'semi-vrijwilligers' (eind 94 zelfs 216!!!). De meeste mensen werken er op
een soort leerwerkplek-overeenkomst. Ook niet echt ideaal. Telkens opnieuw
zie je de kennis uit je organisatie vertrekken.

idealen en sales
----------------
En wat hoor je steeds als contentmaker die iets anders wil dan zich aan
massale smaken aanpassen? Juist ja: dat er met culturele zaken en
'alternatieve' informatie e.d. geen droog brood valt te verdienen.
Bedoeld wordt: er zit weinig groeiperspectief in en dus is het niet
interessant voor 'venture capital'.

Het doet mij altijd denken aan de opvatting die al enige jaren school
maakt; dat een kunstenaar pas een goede kunstenaar is als ie er ook in
slaagt zijn werk te verkopen. Dat zegt m.i. in principe niets over zijn
kunstenaarschap, maar meer over zijn zakelijke eigenschappen of zijn
vermogen om de juiste mensen om zich heen te verzamelen met die eigenschappen.
In dat laatste geval moet ie weer uitkijken..
want dan wordt niet alleen zijn werk gekocht door het grootkapitaal, maar
wellicht ook zijn creativiteit.

Is het erg als de media die nu de touwtjes in handen hebben in de 'oude'
media, dat ook krijgen in de nieuwe?
Hoe veel nieuws en andere informatie, prachtige achtergrond artikelen,
boeiende columns en diepgravende journalistiek de grote dagbladen ook moge
bevatten, het kan niet verhullen dat er ook informatie NIET in staat. Omdat
het voor te weinig mensen interessant geacht wordt.
Dus meer regionalisering van het nieuws?
Dat is dezelfde 'truc' die ook al wordt toegepast met regionale dagbladen,
huis-aan-huis-bladen e.d.. Maar was er niet al een discussie op gang aan
het komen in hoeverre de journalistiek nog zijn journalistieke plicht weet
te vervullen? Hoeveel journalisten nog echt in staat zijn door
propagandamolens verstrekte info te doorzien, van kritische kanttekeningen
te voorzien?

Voor de nieuwe media komt daar nog bij dat de traffickosten, de manier
waarop het verkeer geregeld wordt, de prijzen voor homepages en websites
enz., mede bepalend zijn voor de bereikbaarheid van content.

idealen en scenario's
---------------------
Het grootkapitaal is hard op weg om accessmonopolies samen te smeden met
mediagiganten. Daar moeten we de softwaremonopolies ook nog bij optellen.
Straks de Euro.. maar wie regeert er nu eigenlijk het geld?

Hebben we 'straks' een underground zoals je die in allerlei zwartgallige
SF-films al kunt waarnemen? 
Een underground die vooral bezig moet zijn mensen duidelijk te maken wat ze
niet weten om uberhaupt enige kracht te kunnen ontwikkelen?

Tocj maar weer een meer sturende overheid?  Maar was die ook al niet een
onderdeel van het grootkapitaal? 
Een uitgeklede overheid zonder nutsbedrijven wordt een steeds kwetsbare
partner voor de multinationals.

Misschien steiger ik daarom wel zo snel tegen de term 'grootkapitaal'.
Omdat zodra je naar de werking ervan kijkt, je vroeg of laat op
doom-scenario's stuit.

Optimistische scenario's zijn er ook. Maar die gaan uit van weldenkende,
sociaal bewuste mensen die allemaal genoegen willen en kunnen nemen met een
basisinkomen, meer telewerken, minder vliegen enz. enz..
Diezelfde weldenkende mensen die er vanuit gaan dat het in het
bedrijfsleven wemelt van de weldenkende mensen zodat het allemaal wel goed
zal komen met de vrije marktwerking...
Angst is een slechte raadgever, doomdenken creeert doom, dus ja, laten we
vooral blijven geloven in de weldenkendheid der mensen.

Goedenacht verder of.. welterusten,


Marja



* *                                     *
 *    We wensen u prettige feestdagen! * *

De Agenda van Nederland
!!!!Sinds 1/12/1998:  http://www.dan.nl
kopij per email: redactie@dan.nl
          post:  D.A.N., Postbus 85333, 3508 AH  Utrecht, Holland
          fax:   030-2543424

Inl. per telefoon (ma t/m vrij 11-16.00 uur): 030-2544519

NoPapers Finance Liga voor investeringegelden onafhankelijke content:
http://www.nopapers.nl/nfl

NoPapers, digitale uitgeverS..... virtualiter
info@nopapers.nl
--
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet toegestaan zonder
* toestemming. <nettime-nl> is een gesloten en gemodereerde mailinglist
* over net-kritiek. Meer info: list@dds.nl met 'info nettime-nl' in de
* tekst v/d email. Archief: http://www.factory.org/nettime-nl. Contact:
* nettime-nl-owner@dds.nl. Int. editie: http://www.desk.nl/~nettime.